GDO'lu İnsan İçin Henüz Erken

İngiltere’de bilim insanlarının araştırma amacıyla insan embriyosunun genlerini değiştirmek için izin almaları, bu alandaki çalışmaları bir kez daha gündeme getirdi. Söz konusu çalışmaların kalıtımsal hastalıkların engellenmesi için devam ettiğini belirten uzmanlar, uygulamanın hayata geçirilmesinin özellikle etik yönler sebebiyle henüz mümkün olmadığına dikkat çekti.

İngiliz bilim insanları, araştırma amacıyla insan embriyosunun genlerini değiştirmek için izin aldı. Bu durum, Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO) konusunu bir kez daha gündeme getirdi. Konuyla ilgili değerlendirme yapan Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Korkut Ulucan, şunları kaydetti:

“CRISPR/Cas9 sistemi, canlıların genetik yapılarında oynama yapabilen ve normalde bakterilerin kendilerini savunması amacı ile evrildiği günden beri kullandıkları bir sistemdir. Özellikle 2010’dan sonra, canlıların embriyolarında kalıtımsal olarak ebeveynlerinden alınmış genetik sorunları düzeltme amacı ile kullanılmış ve zaman zaman da başarı kazanmış bir biyolojik mekanizmadır.

İnsan embriyolarında uygulamalara ilk kez Çin’de başlamış hatta o zaman özellikle İngiliz bilim insanları bu sistemi insan embiyolarında uygulamak için daha erken olduğunu iddia etmişlerdi. Her ne kadar Çin’deki çalışmalar bir başarı yakalamamış olsa da bu kez bu konu İngiltere’de ön plana çıktı, Francis Crick Enstitüsü’nde çalışmaya izin çıktı.”

-KALITIMSAL HASTALIKLAR ÖNLENEBİLİR-

Ulucan, bu çalışmaların ana ekseninin kalıtımsal hastalıkların engellenmesi konusu olacağını belirterek, “Bir sonraki döllere aktarılan genetik sorunları, örneğin herhangi bir mutasyon sonucu oluşabilecek bir hastalığı hücre düzeyinde tedavi ederek sağlıklı olarak anneye geri implante edilmesini sağlayacak. Böylece artık korkulan genetik hastalıklardan dolayı bireylerin çocuk sahibi olamaması gibi sorunlar ortadan kalkacak” açıklamasında bulundu.

Şu anda birçok merkezde uygulanan preimplantasyon genetik tanı metoduna alternatif olan bu sistemin henüz net olmadığını bildiren Ulucan, nasıl daha önce gen tedavisi uygulamalarından sonra sorunlar ile karşılaşılıp birçok ülkede yasaklandıysa bu teknolojinin de bu tip problemler yaratabileceğini aktardı.

-ETİK YÖNDEN TARTIŞMA YARATABİLİR-

Ulucan, bu uygulamaların tartışılabilecek etik yönlerinin de bulunduğunu hatırlatarak, yeni gen kombinasyonlarına veya ilerde ısmarlama çocuk gibi daha farklı sorunlara yol açabileceğini, o yüzden temkinli yaklaşmakta yarar olduğunu ifade etti.