Meslek Seçimi Nasıl Yapılmalıdır?

“Meslek, hayat boyu sizinle beraber olan, hayatta sizinle dans eden partnerinizdir. Bu dansı eğlenceli kılan onunla ahenkli oluşunuzdur” diyen Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Berke Kırıkkanat, meslek seçimi arifesinde olan öğrencilere önerilerde bulundu.

Berke Kırıkkanat, meslek seçimi sırasında izlenmesi gereken aşamaları anlattı.

Önce Kendinizi Tanıyın

Seçmiş olduğunuz mesleğin, yeteneklerinizi, becerilerinizi, kişilik özelliklerinizi ifade etmenize mümkün kılacak bir ortam sağlayıp sağlamadığına bakın. Bu sürece kendinizi tanımakla başlayın. Kendinize, “Ben ne istiyorum? Ben, neyi yapmaktan hoşlanıyorum? Ben, hangi becerilere, yeteneklere sahibim? Seçmiş olduğum meslek dalı, psikolojik ihtiyaçlarımı karşılıyor mu?” sorularını sorun. Ailenizin veya sosyal çevrenizin beklentilerine göre meslek seçimi yapmayın.

Meslekleri Tanıyın

Çeşitli meslek dallarını araştırırken şu sorulara yanıt arayın:

- “Mesleğin gerektirdiği görev ve sorumluluklar, aktiviteler/etkinlikler nelerdir?”
-“Mesleğin gerektirdiği çalışma koşulları nelerdir? Günlük ve haftalık çalışma saatleri nelerdir?”
-“Bu meslekte aranan nitelikler nelerdir? Bu mesleği yapanların diğer mesleklerden ayrılan özellikleri nelerdir?”
-“Bu meslek hangi eğitimsel süreçleri gerektiriyor? Alınan eğitimin süresi, içeriği, staj imkânları nelerdir?”
-“Bu mesleği tercih edenlerin işe giriş koşulları nasıldır?”
-“Bu meslekte gelir durumu ve kariyer süreci nasıldır? İlgili meslek, kariyerde ilerleme olanağı tanıyor mu?”

“Bu Soruları Mutlaka Sorun”

Kırıkkanat, tercih öncesinde üniversite araştırmalarınızda ve katıldığınız üniversite tanıtım programlarında mutlaka sormanız gereken yedi soruyu söyle sıraladı:

-Üniversitenin ilgili bölümünde yer alan akademik kadronun yetkinligi, ulasilabilirligi (öğrenciyle olan yapıcı iletişimi) ne düzeydedir?
-Üniversitenin öğrencinin kişilik ve akademik gelişimine yaptığı katkılar nelerdir? Kişilik gelişimi için kültürel ve sosyal faaliyetler, kulüp çalışmaları; akademik gelişim için stajlar, seminerler, endüstriyel bağlantılar, çift anadal ve yandal olup olmadığına bakın.
-Üniversitenin yurtdışı bağlantıları nelerdir? Yurtdışındaki üniversitelerle yapılan ortak programları var mi?
-Üniversitenin yabancı dil öğretimi nasıl? İngilizce dili eğitimi dışında ikinci yabancı dil olarak öğretilen diller nelerdir?
-Üniversitenin kampüsü şehir merkezine yakın mı? Ulaşım koşulları nelerdir?
-Üniversitenin yurt imkânları nelerdir?
-Üniversitenin burs koşulları nelerdir? (ÖSYM bursları veya TÜBITAK bursları dışında üniversitenin basari burs imkânları nelerdir?)


“Bu Sizin İstek Sıralamanız”

Kararınızı verdiniz sıra geldi tercih formunu doldurmaya, Kırıkkanat tercih sıralamalarında hata riskini en aza indirecek önerilerini şöyle sıraladı:

-Tercih sıranızı, aldığınız yerleştirme puanına göre değil, yerleştirme başarısına göre düzenleyin.
-Aldığınız puana göre meslek belirlemeyin. Sevdiğiniz, hayalini kurduğunuz mesleğe imkân tanıyacak bölümleri en başa yazarak işe koyulun. Puanım boşa gidecek gibi düşünceler içerisine girmeyin. Önemli olan sevdiğiniz mesleğe sahip olmanızdır. Dolayısıyla oluşturacağınız tercih sıralaması, sizin istek sıralamanız olmalıdır.
-Puanınız tutmasa da hayalini kurduğunuz 2-3 bölümü, başarı sırası sizden yüzde 30 daha yukarıda olsa bile, bu tercihlerinizi en başa yazın. Daha sonra da sizin istediğiniz ve başarı sıranıza uyan bölümden başlayarak tercihlerinizi sıralayın.
-Tercih sıralamanızı yaparken, ÖSYM’nin belli fakülteler (Tip, hukuk, eğitim fakülteleri vb.) için uygulamaya koyduğu baraj başarı sırasına dikkat etmeniz, sonradan karşınıza çıkabilecek problemleri engelleyecektir.
-Objektif, karşılaştırmalı LYS tercih platformu ve tercih robotu sitelerinden yararlanabilirsiniz. Üniversitelerin ders programlarını ve üniversite taban başarı sıralamalarını görebileceğiniz bu tür tercih robotları aklınızdaki birçok soruya yanıt olabilir.