Sağlığımız İçin Cevizin Farkı ve Önemi

Uzman Diyetisyen İpek Ağaca Özger uluslararası ceviz hasadı turuna katılarak, Bahçelerden evimize uzanan cevizin hikayesini anlattı.

Özger, Ekim ayının ilk haftasında, California’nın başkenti Sacramento’da müthiş yeşillikteki ceviz ağaçlarının arasındayım. Ağaçların arasından süzülen ışık hüzmeleri ve uçsuz bucaksız uzanan ceviz ağaçları çok etkileyici. California Ceviz Komisyonu ev sahipliğinde, uluslararası ceviz hasadı turu kapsamında buradayız. İspanya, Çin, Hindistan gibi farklı ülkelerden gelen ceviz meraklıları ile california cevizinin tabağımıza gelme sürecine şahit oluyoruz.



Bahçeden tabağa cevizin hikayesi
Ceviz, Eylül ve Kasım ayları arasında hasat ediliyor. Ekim ayını California Ceviz ayı olarak ilan edilmiş. Ceviz hasadının ilk aşaması olan ‘sallama’ modern cihazlar sayesinde yapılıyor. Bu mekanik silkeleyiciler ile cevizlerin ağaçtan yere dökülmesi sağlanıyor. Ardından mekanik hasat makineleriyle zeminden süpürülüyor ve yine başka bir makine ile yerde süpürülmüş cevizler toplanarak dış kabuğundan ayrılması sağlanıyor. Toplanmış olan cevizler ön işleme fabrikasındaki geniş bantlardan geçerken tazikli su ile yıkanıyor ve ardından sıcak hava ile kurutuluyor. Buradaki önemli nokta içerisinde nem kalmadan kurumasının sağlanıyor olması. Böylece cevizde aflatoksin vb. sağlık için olumsuz maddelerin oluşumu engellenmiş oluyor.
Üzerinde büyüklü küçüklü boşlukları olan çarklı bir bantlar üzerinden devam eden cevizler büyüklüklerine göre ayrılıyor. Ceviz hasat edildikten sonra perakende mağazalara sevk edilmeden önce bu işletme tesislerinde kuru ve soğuk depolarda saklanıyor.Gönderime hazır haldeki kabuklu cevizler paketlenerek cinsi, büyüklüğü not ediliyor ve gidecekleri ülkenin yolunu tutuyor. Fabrikada, cevizin yaşadığı maceraya tanık olurken önümüzde hazırlanan kolinin üzerinde Türkiye yazdığını görmek de tatlı bir tesadüf oldu. Türkiye’de tükettiğimiz cevizin önemli bir kısmı California’dan ithal ediliyor. Ön işleme fabrikasından sonra da kırma tesisini ziyaret ediyoruz. Temizlenmiş olan cevizler çok büyük makinelerin içinde kırılıyor, kabuklarından ayrılıyor ve kabuksuz ceviz olarak hazır hale getirilip paketleniyor.



Ceviz bahçeleri arasında harika bir cevizli öğle yemeği menüsü
California ceviz sektöründe 4000’den fazla ceviz yetiştiricisi ve 90 ceviz işleme fabrikası var. Bizim bahçesini ve işleme fabrikasını ziyaret ettiğimiz ceviz yetiştiricileri çok tatlı bir çift. Gezi sonrası bahçelerinde özenle hazırlanmış masalarda cevizden oluşan harika bir menü tadıyoruz. Amerikalılar da en az bizim kadar misafirperverler.

Ceviz üzerine meslektaş sohbeti
Ceviz bahçelerinin büyülü ortamında dolaşırken Amerikalı meslektaşım Carol ile ceviz üzerine keyifli bir sohbetimiz oluyor. Kendisi California Ceviz Komisyonunun beslenme danışmanı. Dünya’da en fazla ceviz tüketen ülkeyi soruyorum ona. Ceviz tüketiminde birinci sırada yer alan ülke İsrail imiş. Ama biz de ülke olarak İsrail’e yetişmeye başlamışız; oldukça üst sıralardayız. Ülkemizdeki sağlıklı beslenme bilincinin gitgide arttığından, ülkemizde sağlığı korumak ve geliştirmek bilinciyle ceviz tüketen kişilerin ne kadar fazla olduğundan bahsediyorum ona. Türk mutfağında cevizi pek çok farklı yemekte kullanıyor olmamız halk sağlığı açısından da çok önemli.

Sağlığımız için cevizin farkı ve önemi
Cevizin; badem, fındık, fıstık gibi diğer yemişlerden farkı yüksek miktarda omega-3 yağ asidi içermesidir. Ayrıca diğer yemişlerden 5 kat daha fazla alfa linolenik asit içerir. Ayrıca iyi bir posa ve bitkisel protein kaynağıdır. Pek çok hastalığa karşı koruyucu olması da bu özelliklerinden kaynaklanır.
Mutlu bir yaşam ve sağlıklı bir kalp için düzenli ceviz tüketilmesi çok önemlidir. Yapılan çalışmalarda günde ortalama 50 gram ceviz tüketmenin damak tıkanıklığına engel olabileceği görülmüştür.
Ceviz, içerdiği E vitamini sayesinde yüksek antioksidan kaynağıdır. Başta prostat kanseri olmak üzere pek çok kanser türüne karşı koruyucu etki gösterir. Ceviz aynı zamanda manganez ve bakır gibi önemli mineralleri de bünyesinde içerir.
Yapılan bir araştırma, ceviz yönünden zengin diyetin fazla kilolu ve obez kadınlarda kilo kaybını sağladığını ve kolesterol düzeylerini iyileştirdiğini göstermiştir.

Kabuklu ceviz mi kabuksuz ceviz mi?
Tüketim şekline göre iki türlü ceviz de tercih edilebilir ama ben sıklıkla kabuklu ceviz tercih ediyorum.Saklaması da tüketmesi de daha hijyenik ve sağlıklı. Kabuklu cevizi kullanacağımız zaman kırarak tükettiğimizde daha taze bir lezzet alınıyor ve tabii besin değeri kayıpları söz konusu olmuyor.

Cevizi saklama yöntemleri
Kabuklu ceviz, iyi kapanan bir kap içerisinde serin, düşük nemli ve güneş ışığına maruz kalmayan bir yerde saklanmalıdır. Fazla miktarda ceviziniz varsa dondurucuda saklama yöntemini de kullanabilirsiniz. Ambalajı açılan cevizleri, ağzı kapalı kaplarda ve buzdolabında 6 aya kadar saklayabilirsiniz. Dondurucuda saklanan cevizleri ise 1 yıla kadar tüketebilirsiniz.
Özetle; cevizi hemen tüketecekseniz buzdolabında veya kuru bir kilerde saklayabilirsiniz. Cevizi bir ay ya da daha uzun süreyle saklayacaksanız dondurucuyu tercih edebilirsiniz.

Cevizi tüketme yöntemleri
Herhangi bir pişirme, hazırlama, baharatlama vb. yöntem uygulanmadan yenebilen nadir yiyeceklerden.Çorba, erişte, ana yemekler, mezeler, salatalar, tatlılar, kekler, börekler, vb. daha pek çok yiyecekte rahatlıkla kullanılır ve her türlü lezzete çok yakışır.
Ceviz, ara öğünlerimizin de baş tacı. İster sade tüketin, ister mikrodalgada veya fırında kavurarak.. Haşlayarak tüketme yöntemini de kullanabilirsiniz. Kabuğu çıkartılmış cevizleri kaynar su içerisine atın ve 2 dakika beklettikten sonra suyunu süzerek afiyetle tüketin.

Ceviz tüketim miktarı önerisi
İdeal kilosunda olan kişilerin günde 1 avuç dolusu; fazla kilosu olanların ise araöğünlerinde 2 adet ceviz tüketmesini tavsiye ediyorum. 2 tam ceviz 1 tatlı kaşığı yağ yerine geçmektedir; ortalama 100 kkal. enerji verir. Sağlığı geliştirmek, hastalıklara karşı korunmak için hergün uygun miktarda ceviz tüketmeye özen gösterin.