Sağlık Bakanlığı, COVID-19 Aşısı İçin Uygulanacak Kişi Gruplarını Açıkladı

COVID-19 aşısı hastalığa maruz kalma, hastalığı ağır geçirme ve bulaştırma riskleri ile hastalığın toplumsal yaşamın işleyişi üzerindeki olumsuz etkisi değerlendirilerek belirlenmiş gruplara sırasıyla uygulanacak. 

COVID-19 Aşısı Uygulanacak Kişiler

Hastalığa maruz kalma, hastalığı ağır geçirme ve bulaştırma riskleri ile hastalığın toplumsal yaşamın işleyişi üzerindeki olumsuz etkisi değerlendirilerek COVID-19 aşısı uygulanacak gruplar belirlenmiş olup bu gruplara sırasıyla uygulanacaktır.

COVID-19 Aşısı Sonrası Yan Etkiler

Bugüne kadar COVID-19 aşılarına yönelik gerek yürütülen klinik çalışmalarda gerekse mevcut aşı uygulamalarında ciddi yan etkilere rastlanmamıştır. Aşılama sonrasında görülen yan etkiler sıklıkla hafiftir. 

Bunlar; yorgunluk, baş ağrısı, ateş, titreme, kas/eklem ağrısı, kusma, ishal, aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik gibi hafif yan etkilerdir. Ancak nadir de olsa alerjik reaksiyonların olabileceği göz ardı edilmeden aşı uygulamasından sonra bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması ve hekime yakın zamanda aşı olunduğu bilgisinin iletilmesi unutulmamalıdır.

Yan Etkilerle Karşılaşıldığında Yapılacaklar

Aşı sonrasında sık olarak karşılaşılabilecek durumlar ve bu hafif durumlara yönelik destekleyici yaklaşımlar şunlardır:

• Aşı uygulanan bölgede ağrı/şişlik/kızarıklık
Aşı uygulanan kolunuza yüksekte olacak şekilde pozisyon veriniz. Soğuk uygulama yapınız. (Örnek: Soğuk suyla ıslatılmış bir havlunun aşı yapılan bölgeye uygulanması vb. Bu sırada cilde doğrudan buz temas ettirilmesinden kaçınılmalıdır.)
Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanılabilir.

• Yorgunluk 
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz.

• Hafif ateş, titreme 
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

• Baş ağrısı 
Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

• Kas/eklem ağrısı 
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

•Kusma, ishal 
Bol sıvı takviyesi yapabilirsiniz, beslenmenizi ishal diyetine uygun olarak düzenleyebilirsiniz. Ağızdan sıvı ve gıda alınamayacak kadar kusma olması durumunda sıvı kaybı olabileceğinden sağlık kuruluşuna başvurunuz.

COVID-19 aşısı uygulamasından sonra bunların dışında aşıyla ilişkili olabileceği düşünülen bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

COVID-19 Aşısı Kayıt ve Bildirim

•Aşı uygulaması yapılan her kişi, sonrasında aşıya ait tüm detaylara (elektronik aşı kartı vb.) cep telefonuna gönderilecek kısa mesajdan (SMS) ve e-Nabız hesabından erişebilecektir. 
•İkinci doz aşınızın randevusu hekiminiz tarafından verilip kısa mesaj (SMS) olarak cep telefonunuza gönderilecektir. MHRS ve e-Nabız hesabınız üzerinden randevunuzu kontrol edebilir veya değiştirebilirsiniz. Dilerseniz aşı uygulaması ve randevu bilgilerinizin olduğu elektronik aşı kartının çıktısını alıp saklayabilirsiniz.
•Aşı sonrası istenmeyen etkiler elektronik ortamda kayıt altına alınacak ve titizlikle izlenerek değerlendirilecektir.

COVID-19 Aşısı Temin ve Dağıtım Süreci

Türkiye’de koruyucu sağlık hizmetlerinde kullanılan aşı, antiserum, enjektör ve taşıma kabı gibi soğuk zincir malzemelerinin lojistik yönetimi, T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Aşı ile Önlenebilir Hastalıklar Dairesi Başkanlığı Aşı/Antiserum Lojistik Birimi tarafından yürütülmektedir. 

Satın alınan tüm aşılar T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından analiz edilerek güvenlik açısından değerlendirildikten sonra vatandaşımızın kullanımına sunulmaktadır. Bu süreç COVID-19 aşıları için de geçerli olacaktır.

Sonrasında Aşı Takip Sistemi (ATS) kontrolünde aşıların her bir sağlık tesisine kadar dağıtımı sağlanacaktır. ATS, her bir dozun kimliklendirilerek stok ve ısı takibinin yapıldığı yerli ve millî bir sistemdir. Böylelikle soğuk zincirin kırılmadığının (bozulmadığının) garanti edilmesinin yanı sıra hangi aşının, kim tarafından, kime uygulandığına ilişkin bilginin de izlemi ve yönetimi kolaylaşmaktadır. Bu durum, miadı dolmuş olabilecek aşının kullanılmasının önüne geçilmesine, olası yan etkilerin izlenmesine ve anında müdahale edilmesine de imkân sağlamaktadır.  Ana depodan alınıp kişiye uygulanıncaya kadar tüm depolardaki, dağıtım yapan araçlardaki ve dolaplardaki her bir doz aşı ve antiserumun gerek sıcaklık gerekse de stok düzeyi canlı (7/24) olarak izlenebilmektedir. Kullanıcıyı uyaran ve yönlendiren, kanıta dayalı soğuk zincir kalite sistemidir.