Böbrek Sağlığınızı Etkileyen Hastalıklar Nelerdir?

Memorial Hizmet Hastanesi Nefroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Funda Yalçın kronik böbrek yetmezliğine neden olan rahatsızlıklar ve alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.

Sessizce ilerleyen böbrek rahatsızlıkları son asamaya gelene kadar hiçbir belirti vermeyebilir diyen Yalçın, diyabet, hipertansiyon, nefrit ve ailesel yatkınlığı olan kişiler, kronik böbrek yetmezliği bakımından risk altında bulunduğunu erken teşhis için belli aralıklarla kan ve idrar tahlili yaptırmanın, alınması gereken önlemlerin arasında yer aldığını söyledi.

Kan ve idrar Tahlillerinizi İhmal Etmeyin

Böbreklerin görevini yerine getiremediği durumlar böbrek yetmezliği olarak tanımlanmakta olduğunu belirten Uzman, “Kronik böbrek yetmezliğinden bahsedebilmek için hastanın 3 aylık böbrek fonksiyonlarının bozuk olması gerekir. Sinsi ilerleyen böbrek yetmezliği hiçbir belirti vermeden son asamaya kadar gelebilmektedir. İlerleyen aşamalarda halsizlik, eforda bitkin düşme, bulantı, kusma, bacaklarda sislik ve tansiyon düzensizliği gibi belirtiler veren böbrek yetmezliğinin erken teşhisi için belirli aralıklarla kan ve idrar tahlili ihmal edilmemelidir” dedi.

Yalçın yapılan son çalışmalara göre böbrek yetmezliğine neden olan hastalıklar arasında ilk 5 sırada; diyabet, hipertansiyon, nefritler, genetik yetkinlik ve Amiloidoz hastalığı bulunduğuna değindi.

Diyabet Hastalığı Böbreklerin En Büyük Düşmanı

Dünyada olduğu gibi ülkemizde de böbrek yetmezliğine neden olan hastalıkların başında %41 gibi yüksek bir oranla seker hastalığı yani diyabet gelmekte olduğunu belirten Yalçın, Kontrol altına alınmayan diyabet, vücuttaki bütün organlarla birlikte damarları da olumsuz anlamda etkilemekte olduğunu belirtti. Ayrıca Uzman, kontrol edilemeyen kan şekeri böbreklerdeki küçük damarlarının hasar görmesine yol açarak, diyabetik nefropati yani böbrek fonksiyonlarının azalmasına neden olmakta olduğunu söyledi.

Böbrekleriniz İçin Tansiyonunuzu Kontrol Altında Tutun

Uzman doktor açıklamasında “yüksek tansiyon, böbrek yetmezliğine neden olan rahatsızlarda yüzde 25 gibi oldukça fazla sayılabilecek bir oranla ikinci sırada bulunmaktadır. Kalp ve beyin gibi böbrek damarlarını da etkileyen yüksek tansiyon, kılcal damarların hasar görmesine ve böbreklerin küçülmesine neden olabilmektedir. Yüksek tansiyon sonucu böbrek yetmezliği gelişebildiği gibi tersine bir ilişki de mevcuttur. Böbrek tasları, iltihap ya da böbrek damarlarının darlığı yüksek tansiyona zemin hazırlayabilmektedir” dedi.

Böbreklerinizi İltihaba Karşı Koruyun

Alerjik reaksiyon, virüs, ilaç kullanımı ya da böbrek tasları gibi çok farklı nedenlere bağlı olarak gelişebildiğine değinen Uzman, nefrit yani böbrek iltihabi böbrek yetmezliğine neden olan rahatsızlıklar arasında %8’lik bir paya sahip olduğuna değindi. Yalçın “Pembe veya köpüklü idrar, yüz, el ve ayaklarda sislik, mide bulantısı ve kusma gibi belirtiler veren böbrek iltihabi zamanında ve doğru tedavi edilmezse böbrek yetmezliği kaçınılmazdır” dedi.

Genetik Yatkınlığınız Varsa Daha Dikkatli Olun

Uzman doktor  “Polistik böbrek hastalıkları basta olmak üzere, genetik etkiler böbrek yetmezliğinde % 5 oranında etkilidir. Kalıtımsal bir rahatsızlık olan polistik böbrek hastalığı, sıvı dolu kistlerin oluşmasına neden olarak böbrek fonksiyonlarının bozulmasına neden olabilir. Bazen hiçbir belirti vermeden ilerleyen polikistik böbrek hastalığı, kist sayısının çokluğuna göre ağrı, kanlı idrar yapma, böbrek taşı oluşumu, hipertansiyon gibi farklı belirtiler verebilmektedir” dedi.

Akdeniz Ateşi Böbrek Yetmezliğine Neden Olabilir

Yalçın, amiloid isimli proteinin organlarda fazla birikmesiyle ortaya çıkan Amiloidoz hastalığı kalp, karaciğer, sinir sistemi, mide ve bağırsağı etkilediği gibi böbrek yetmezliğine de yol açabilmekte olduğunu belirtti. Uzman doktor açıklamasının devamında, bir sebebe bağlı olmadan gelişebilen Amiloidoz, Ailevi Akdeniz Ateşi gibi uzun süreli enfeksiyonlardan sonra da ortaya çıkabilmekte olduğunu Böbrek yetmezliğinde %2 orana sahip olan Amiloidoz hastalığından, altta yatan rahatsızlığa yönelik tedaviler uygulanmakta olduğuna değindi.

Beslenmenize ve Yaşam Tarzınıza Özen Gösterin

Beslenme ve yasam tarzı, hem böbrek yetmezliğine götüren süreçte hem de böbrek yetmezliği teşhisi konulduktan sonra dikkat edilmesi gereken bir adim olduğuna değinen Yalçın şu açıklamalarda bulundu:

“Sebebi bilinmeyen böbrek yetmezliği rahatsızlığı oranının %11 olduğu düşünülürse, beslenme ve yasam tarzının önemi bir kez daha ön plana çıkmaktadır. Diyabet hastalarının böbrek yetmezliği yasamasının altındaki birinci etken, diyabetin kontrol altına alınmamasıdır. Tuzsuz beslenme, özellikle diyabet ve hipertansiyon hastaları için hayati önem taşımaktadır. Böbrek yetmezliğinin ilerleyen aşamalarında ise proteinli besinler ile potasyum ve fosfor içeren bakliyat, kuruyemiş gibi gıdaların dikkatli tüketilmesi gerekmektedir. Günlük egzersizler, çok yorucu olmamak şartıyla düzenli olarak yapılmalıdır.”

Böbrek Yetmezliği 5 Evreye Ayrılıyor

Böbrek yetmezliği 5 evreye ayrılmakta olduğuna değinen Uzman “Son dönem böbrek yetmezliği teşhisi konulabilmesi için yapılan testlerde hastanın böbreğinin %15 çeliştiğinin belirlenmesi gerekir. Çalışmayan böbreğin görevini makine yani diyaliz ya da yeni bir organ yapacaktır. Son dönem böbrek yetmezliği tedavisinde altın standart yasam standartlarının artıran böbrek naklidir. Böbrek yetmezliği çeken hastanın organ nakli yapılıp yapılamayacağının iyi değerlendirilmesi gerekmektedir” dedi.