Bir Kişinin Aylık Yaşama Maliyeti Bin 781 Lira

Dört kişilik bir ailenin açlık sınırı bin 447 TL, yoksulluk sınırı 4 bin 714 TL olarak hesaplandı. Bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyeti ise bin 781 TL oldu.

2016 yılında geçerli olacak asgari ücretin net bin 300 TL’ye yükselmesi, işçi ücretleri ile memur maaşlarına ve emeklilerine yeni yılın ilk ayında yapılan artışlar, emeklilerin maaşlarına getirilen iyileşmeler, bir bütün olarak çalışanların önemli bir bölümünün gelirlerine olumlu yansıdı. Ancak ücret gelirlerindeki artış, başta elektrik olmak üzere temel mal ve hizmetlere yapılan zamlar, vergi ve harçlardaki artışla daha ilk aydan erimeye başladı.

Özellikle çalışanların aile bütçesinde ağırlıklı paya sahip gıda harcamasının, başta ekmek zammı ve elverişsiz hava şartlarına bağlı olarak artan yaş ve sebze-meyve fiyatları nedeniyle yükselmesi, geçim şartlarına olumsuz yansıdı.

TÜRK-İŞ’in Ocak ayı açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasına göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) bin 447,20 TL,  gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 4 bin 714 TL olarak hesaplandı. Bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyeti ise bin 781,84 TL oldu. 

TÜRK-İŞ hesaplamasına göre, sağlıklı ve dengeli beslenebilmek için dört kişilik bir ailenin yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı sadece bu ay 62 TL artarken, son bir yıldaki artış 190 TL olarak hesaplandı. Ailenin aylık yaşam maliyetindeki artış ise son bir yılda 620 TL olarak gerçekleşti. Bu tutarın neredeyse üçte birini oluşturan 202 TL’si ise bu ay gerçekleşti.  

TÜRK-İŞ’in verileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim 2016 Ocak ayı itibariyle şöyle oldu: 

“Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin gıda için yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 4,47 oranında artış gösterdi. Yılın ilk aylık dönemi sonunda artış oranı yüzde 4,47 olarak hesaplandı. Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 15,15 oldu. Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 14,36 olarak hesaplandı.  Ocak ayında meydana gelen yüksek oranlı artışın gerisinde özellikle ekmek ile kış mevsimi ve soğukların artmasıyla sebze fiyatında görülen artış bulunuyor.”

-BALIK FİYATLARI YİNE ARTTI-

Gıda harcaması çalışmasına temel alınan beslenme kalıbında yer alan ürünlerin fiyatlarında Ocak 2016 itibariyle gözlenen değişim ise şöyle oldu:

“Süt, yoğurt, peynir grubunda; süt fiyatlarında düşük oranlı artış belirlenirken yoğurt fiyatı aynı kaldı, peynir fiyatı ortalamada değişmedi. Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta; et ve tavuk fiyatı değişmedi, balık fiyatı bu ay yine artış gösterdi. Balık fiyatı hesaplanırken    -her zaman olduğu gibi- her tezgahta olan, satışı fazla çeşitlere ağırlık verildi. Yumurta fiyatı 2 kuruş geriledi. Sakatat fiyatı yine aynı kaldı. Bakliyat ürünlerinde (nohut, mercimek, kuru fasulye, barbunya vb.); barbunya ve kuru fasulye fiyatları gerilerken, nohut ve mercimek fiyatlarında artış görüldü.   

-SEBZE FİYATLARINI KAR VURDU-           

Yaş sebze-meyve fiyatlarını bu ay kar soğuğu vurdu. Geçtiğimiz ay 3,46 TL olarak hesaplanan ortalama yaş-sebze kilogram fiyatı bu ay 3,67 TL oldu. Ancak ortalama sebze fiyatı geçen ay 3,68 TL iken bu ay –patlıcan, yeşilbiber vb. sebzeler gibi fiyatı artan ürünler hesaplama dışında tutulmasına rağmen- 4,09 TL’ye yükseldi. Ortalama kilogram meyve fiyatı ise 2,94 TL’den bu ay 2,64 TL’ye geriledi. Hesaplama yapılırken -her zaman olduğu gibi- pazardaki mevsim ürünleri esas alındı ve ürünlerin tek tek ağırlığı yerine genel meyve-sebze tüketimi miktarından hareket edildi. 

-EKMEKTE BÜYÜK ZAM-

Ekmek, pirinç, un, makarna, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; ekmekte beklenen fiyat artışı yüzde 25 oranında oldu ve ekmeğin kilogram fiyatı 5 TL oldu. Ancak bazı fırınların, rekabet nedeniyle, eski fiyat üzerinden satışlarını sürdürdüğü dikkati çekti. Aile bütçesinde ve geleneksel beslenmede ağırlıklı yeri bulunan ekmeğin fiyatında gerçekleşen enflasyonun neredeyse üç katı tutarındaki artış, deyim yerindeyse mutfağa ‘bomba düşmüş’ etkisi yarattı. Aynı grupta yer alan pirinç fiyatı biraz gerilerken, makarna, bulgur, un, irmik fiyatı aynı kaldı.   

ZEYTİN FİYATI DA ARTTI

Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden; tereyağı ve margarin ile zeytinyağı ve ayçiçeği yağı fiyatı yine değişmedi. Zeytin ortalama kilogram fiyatı hem siyah hem yeşil zeytinde arttı. Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb) ürünlerinden ceviz ve fındığın fiyatı bu ay biraz gerilerken, fıstık ve ay çekirdeği fiyatı arttı. Şeker, bal, reçel, pekmez ile tuz fiyatı bu ay yine aynı kaldı. Benzeri biçimde baharat (kimyon, nane, karabiber, vb) ürünleri ile salça fiyatı da değişmedi. Çay fiyatındaki ayarlama ile biraz gerileme görülürken, ıhlamur fiyatı yine aynı kaldı.”