Beyin Kaslarını Geliştiren İlk Yerli Proje

Üsküdar Üniversitesi, dikkat dağınıklığı, unutkanlık ve muhakeme bozukluğu gibi sorunlar yaşayan bireylerin rehabilitasyon yöntemlerinden yararlanmaları amacıyla Tükiye’nin ilk yerli bilişsel onarım projesini hayata geçirdi.

İstanbul Kalkınma Ajansı’nın (İSTKA) desteği ile yürüttülen, Üsküdar Üniversitesi, Üsküdar Kaymakamlığı, Bağcılar Kaymakamlığı iştiraki ile gerçekleşen, “Beynini Çalıştır Kendini Yenile Projesi”nin kapanış toplantısı yapıldı.

İstanbul Kalkınma Ajansı İSTKA’dan Yasemin Özlem Mailoğlu, bir yıldan bu yana yoğun bir çalışma yürüten proje ekibine teşekkür ederek “İSTKA olarak Türkiye’nin ilk bilişsel onarım programı olması açısından oldukça önemli gördüğümüz bir proje. Böyle bir projeye hem maddi hem de manevi yönden elimizden gelen desteği verdiğimizi düşünüyoruz. Bu projelerin devamı umarım gelir. Projemizin de ilerleyen dönemlerde çok daha güzel çok daha farklı hedef kitlelere ulaşacağını düşünüyorum” dedi.



İlk Yerli Bilişsel Onarım Projesi
 
Üsküdar Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Nevzat Tarhan da konuşmasında projenin ilk yerli bilişsel onarım projesi olduğuna dikkat çekerek toplumun ihtiyaçları doğrultusunda üretildiğini söyledi. Projesi gerçekleştiren ekibin toplumun ihtiyaçları doğrultusunda bu çalışmayı yaptıklarını belirten Prof.Dr. Tarhan, şunları söyledi:

“Hastane olarak uzun zamandır Viyana Test Sistemi’nin kognitif rehabilitasyon projesini uyguluyorduk. Bu dışa bağımlı bir uygulamaydı. Kognitif rehabilitasyonda kişinin dikkati sürdürmesi, çoklu dikkat, kişisel hafıza, uyanıklık, sebat gibi çeşitli zihinsel fonksiyonlarını geliştirmeyle ilgili çalışmalar yürütülüyor. Daha önce niye yoktu? Çünkü beynin nasıl çalıştığı bilinmiyordu. Şimdi beynin nasıl çalıştığı bilindiği için ihtiyaç daha da arttı. Ortalama ömür uzadı. İnsanlar daha kaliteli yaşamak istiyorlar, daha az unutmak istiyorlar. Daha çok şey hatırlamak istiyorlar. Bunun için de kişinin anlama, kavrama ve karar mekanizmalarının iyi çalışması lazım. Altyapı iyi olmazsa psikolojik veriler yani insanın duygularını yönetmesi, ruhsal fonksiyonlarını, bilişsel fonksiyonlarını yapması mümkün olmuyor.”

Fizik Tedavi Kasları, Bilişsel Onarım Projesi Beyni Güçlendiriyor
 
Bilişsel Onarım Projesi’nin geliştirilmesi gereken bir proje olduğunu belirten Prof.Dr. Tarhan, “Şu anda bu projenin temeli hazırlandı. Beyin fonksiyonları o kadar farklı ki beynin şekil, renk ve büyüklük fonksiyonları ayrı ayrı değerlendiriliyor. Öfke ve stres kontrolü tedavilerini yapabiliyoruz. Bunun olması iş hayatında başarıyı ve verimi artırıyor. Kişinin çoklu dikkatini artırıyor ve bakış açısını geliştiriyor. Nasıl fizik tedavi kol ve bacak kaslarını egzersiz yaparak güçlendiriyorsa zihinsel fonksiyonları da güçlendirmek gerekiyor” diye konuştu.
 
Projeye ve sonuçlarına ilişkin bir slayt ve video gösterisinin de yapıldığı törende Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Teknoloji Transfer Ofisi, Ar-Ge Koordinatörü ve Proje Koordinatörü Doç. Dr. Cumhur Taş, Türkiye’nin ilk bilişsel onarım projesinin sonuçlarını açıkladı.
 
Sağlıklı İnsanların da Bilişsel Sorunları Vardır
 
Bilişsel bozulmanın dikkat bozulması, bellek bozulması, muhakeme sorunlarıyla ilgili giden bir bütünün tanımı olduğunu belirten Doç. Dr. Taş, “Bu alanlarda sorun yaşadığınız zaman biz psikiyatristler ve sinirbilimciler olarak sizlerde bilişsel sorunlar olduğunu öngörebiliyoruz. İlla ki bir hastalık düzeyinde olması gerekmiyor. Sağlıklı insanların da bilişsel sorunları var. Nasıl ki bir vücut geliştirici kaslarını geliştirebiliyorsa sizler de beyin egzersizleri kullanarak bu sorun yaşadığınız işlevleri, bellek ve dikkat kusurlarınızı geliştirebiliyorsunuz” diye konuştu.
 
Üsküdar ve Bağcılar olmak üzere iki farklı bölgede yaptıkları çalışmanın kendilerine farklı demografik yapı, gelir ve eğitim düzeyindeki farklılıkların projeye zenginlik kattığını ifade eden Doç. Dr. Cumhur Taş, her iki ilçede 736 kişiye testler uyguladıklarını, Üsküdar’da 731 katılımcı ile 8, Bağcılar’da 788 kişinin katıldığı 9 seminer gerçekleştirdiklerini söyledi.
 
Yenilikçi Bilişsel Rehabilitasyon Yöntemleri

Projede bilişsel bozulma sorunları sebebiyle yaşam kalitesi bozulan kişilere ve akademik başarısı olumsuz etkilenen gençlere uygulanmak üzere bilgisayar destekli bilişsel onarım terapilerinin geliştirilmesi ve kişilerin bu yöntemlerden yararlanması amaçlandı. Proje kapsamında dezavantajlı, dikkat dağınıklığı, unutkanlık ve muhakeme bozukluğu yaşayan 300 liseli genç ve  100 yetişkin bireye rehabilitasyon desteği verildi.
 
Akademik literatürde “bilişsel bozulma” olarak tanımlanan dikkat dağınıklığı, unutkanlık ve muhakeme bozukluğu gibi sorunlar, etkilenen tüm bireylerin yaşam kalitesini bozarak kişinin yaşam kalitesini düşürürken gençlerin akademik başarısını olumsuz etkiliyor. Projede bu sorunlara yönelik farkındalık oluşturmak ve AR-GE çalışmaları barındıran yenilikçi bir rehabilitasyon programı ile bilişsel sorunlar yaşayan bireylerin yenilikçi bilişsel rehabilitasyon yöntemlerinden yararlanmalarını sağlamak hedeflendi. Projeyle ayrıca sağlıklı yaşlanmanın da önünde büyük bir engel olan bilişsel bozuklukların belirlenmesi, bu alanda farkındalık oluşturulması amaçlandı.