Türkeş'ten 'Sözlük' Açıklaması

Başbakan Yardımcısı Tuğrul Türkeş, “Türkçe Sözlük’te ‘kadınları aşağılayıcı’ olarak nitelendirilen ifadeler aslında halkın dilinde var olan, kullanılan anlamlardır. Bu tür ifadeler genel olarak incelendiğinde bu tanımların büyük bir kısmının Kurumumuzca 1945'te yayımlanmış olan Türkçe Sözlük’te de yer aldığı görülmektedir” açıklamasında bulundu.

Türkeş, CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun soru önergesini Türk Dil Kurumundan aldığı bilgi notuyla yanıtladı. Türk Dil Kurumunun 1945 yılından bu yana oluşan sözlükçülük geleneğine göre konuşma dilinde ve yazı dilinde geçen bütün kelimelerin, anlam ayrımı yapılmaksızın, Türkçe Sözlük’te yer aldığını belirten Türkeş, şöyle dedi:

“Türkçe Sözlük'te ‘kadınları aşağılayıcı’ olarak nitelendirilen ifadeler aslında halkın dilinde var olan, kullanılan anlamlardır. Bu tür ifadeler genel olarak incelendiğinde bu tanımların büyük bir kısmının Kurumumuzca 1945'te yayımlanmış olan Türkçe Sözlük'te de yer aldığı görülmektedir.

Son günlerde kamuoyunda sıkça tartışılan ‘kirli’ kelimesi, ilk olarak kurumumuzca 1945 yılında yayımlanmış Türkçe Sözlük'te ‘aybaşı hâlinde’ anlamıyla yer almaktadır. 1945 yılından 2011 yılına kadar yayımlanmış olan sözlüklerimizde ‘kirli’ kelimesinin ‘2. Aybaşı durumunda bulunan (kadın)’ anlamının yer alması halk ağzındaki yaygın kullanımı sebebiyledir. ‘Müsait’ kelimesinin ‘2. tkz. Flört etmeye hazır olan, kolayca flört edebilen (kadın).’ anlamı ise ilk defa 1918'de tespit edilmiştir.”
 
“Türk Dil Kurumu halkın dilinde var olmayan anlamları Türkçe Sözlük’e almamıştır”
 
Türkçe Sözlük'te yer alan ve tanımlarında cinsiyet ayrımcılığı yapıldığı iddia edilen kelimelerin mecaz, argo ve kaba kelimeleri kullanılarak anlamlandırıldığını ve bu kelimelerin özendirici olma özelliğinin bu şekilde ortadan kaldırıldığını belirten Türkeş, “Türk dili konusunda en yetkili kuruluş olan Türk Dil Kurumu halkın dilinde var olmayan anlamları Türkçe Sözlük’e almamıştır” dedi.
 
Türkeş, 2016 yılında yayımlanması planlanan Türkçe Sözlük metninin kurum bünyesinde oluşturulan Sözlük Bilimi ve Uygulama Kolu üyeleri ve uzmanları tarafından incelendiğini ifade etti. Haftalık periyodik olarak yapılan toplantılarda düzeltilmesi gereken yanlışlar ve Sözlük’e eklenmesi gereken kelimelerin görüşüldüğünü belirten Türkeş, şunları kaydetti:
 
“Nefret söylemli ve toplumun belli bir kesimini küçük düşürücü, aşağılayıcı olduğu iddia edilen birtakım kelimelerin anlamlarına genel itibarıyla bakıldığında aslında bu kelimelerin halkın dilinde var olduğu, kullanıldığı bu yüzden sadece Türk Dil Kurumunca yayımlanmış olan Türkçe Sözlük'te değil özel yayınevlerince yayımlanmış olan Türkçe sözlüklerde de yer aldığı görülmektedir.
Türkçe Sözlük'te ‘cinsiyetçi’ olarak nitelendirilen ifadeler aslında halkın dilinde var olan, kullanılan anlamlardır. Bu tür ifadeler genel olarak incelendiğinde bu tanımların büyük bir kısmının Kurumumuzca 1945'te yayımlanmış olan Türkçe Sözlük'te de yer aldığı görülmektedir.”