Diyabetli Hastalar Böbreklerini Nasıl Korumalı?

Bower Hospital doktorlarından İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Ramazan Daniş, kontrolsüz diyabetin böbreklere nasıl zarar verdiğini ve korunma yollarını anlattı. Doç. Dr. Ramazan Daniş, "Kronik böbrek yetmezliğinin en büyük nedenlerinden birini diyabet hastalığı oluşturuyor. İnsülin hormonu, bilindiği üzere kanımızdaki şekeri, enerji üretmek için hücrelere taşır. Yeterli insülin olmadan hücrelerimiz enerji açlığı çeker ve şeker kanımızda birikir. Bu durum zamanla böbrek hastalığı, kalp krizi, kalp hastalıkları, yüksek tansiyon, inme, göz hasarı ve amputasyona kadar gidebilen ayak sorunlarına neden olabilir." dedi. 

Kronik böbrek yetmezliği, zaman içinde böbreklerin fonksiyonlarını yerine getirememesidir. Genel olarak hastalık yavaş fakat belirti vermeden ilerler. Türk Nefroloji Derneği 2018 yılı verilerine göre ülkemizde 8 milyon yetişkin böbrek hastası bulunuyor. Hastalığın belirti vermeden seyretmesi nedeniyle farkındalık oranı ise maalesef yüzde 1,6 düzeyinde olduğunu belirten İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Ramazan Daniş, "Kronik böbrek yetmezliğinin en büyük nedenlerinden birini diyabet hastalığı oluşturuyor. İnsülin hormonu, bilindiği üzere kanımızdaki şekeri, enerji üretmek için hücrelere taşır. Yeterli insülin olmadan hücrelerimiz enerji açlığı çeker ve şeker kanımızda birikir. Bu durum zamanla böbrek hastalığı, kalp krizi, kalp hastalıkları, yüksek tansiyon, inme, göz hasarı ve amputasyona kadar gidebilen ayak sorunlarına neden olabilir." dedi. 

Yüksek kan şekeri böbreklere nasıl zarar verir?

Şeker hastalığı kontrol altına alınmaz ve kandaki şeker düzeyi olması gereken seviyeye çekilmezse, yüksek kan şekeri, vücudumuzun en küçük kan damarlarına zarar verir. Kandaki şeker, kılcal damarlara yapışır ve damardaki kanın organlara ulaşmasını yavaşlatır. Böbreklerimiz ise, yapısı gereği minicik kan damarları ile doludur. Zaman içinde yüksek kan şekeri yüzünden bu incecik damarlar darlaşır ve tıkanır. Böbreklerimize daha az kan gittikçe, vücudumuzdan daha az atık ve sıvı atılır. Şeker hastalığının neden olduğu bu duruma, “diyabetik böbrek hastalığı” denir. 

Diyabetik böbrek hastalığı, böbreklerin fonksiyonlarını yerine getirememesine, bu da zincirleme olarak vücudumuzda birçok soruna yol açabilir. Kalp damar hastalıkları bunların başında gelir. Böbreklerimiz, kan basıncını kontrol etmeye yardımcı organlardır. Böbreklerimiz zarar gördüğünde bu işlevlerini yeterince yerine getiremezler ve yüksek kan basıncı, kalp yetmezliği, inme gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Kansızlık, mineral eksikliği, kemik bozukluğu gibi sorunlar da böbrek yetmezliğinde karşımıza çıkan problemler olabilir. 

Böbreklerimi korumak için ne yapmalıyım?

Normal koşullarda her sağlıklı bireyin de yılda bir kez böbrek fonksiyonlarını kontrol ettirmesi önerilir. Diyabet hastaları ise hem böbreklerini hem diğer organlarını korumak için öncelikle kan şekerini kontrol altında tutmalılar. Doktorun önerdiği tedavi planı, beslenme şekli ve egzersiz programı ile diyabeti kontrol altında tutmak ve zarar verme ihtimali olan organlarımızı korumak gerekir. 

Böbrek hasarı, idrarda protein sızmasına neden olur. Bu proteine “albümin” denir. Bu basit idrar testini yaptırmak, erken farkına varmaya ve bizi ciddi sağlık problemlerinden korumaya yardımcı olur. Buna ek olarak böbrek işlevinizi takip etmek için düzenli kontrollerini yaptırmanız gerekir. Yine bir kan testiyle glomerüler filtrasyon oranını (GFO) görmek mümkündür. GFO değeriniz böbreklerinizin ne kadar iyi çalışıp çalışmadığını gösterir. Bu da tedavi planınızı hazırlarken doktorunuza yardımcı olur.

Diyabetten değil, kontrolsüz diyabetten korkun

Eğer diyabet hastasıysanız, endişe ve kaygı duymak yerine sağlığınızı korumaya odaklanmalısınız. Günümüzde aslında her bireyin yerine getirmesi gereken sağlıklı yaşam şeklini uygulamanız ve doktor kontrolünde kan şekerinizi kontrol altında tutmanız, size gayet normal ve uzun bir yaşam kazandıracaktır. Her zaman dediğimiz gibi diyabetten değil, kontrolsüz diyabetten korkmalısınız.